Postcode uitgelicht: 5531JL

2020-08-06 - 3 minuten

Bladele, Pladella of Bladella, dit waren allemaal benamingen voor het Brabantse ‘Bladel’. De mooie plaats wat tevens ook een gemeente is, is in de middeleeuwen voor veel dichters een bron van creativiteit geweest. Het mysterieuze Pladella Villa in Bladel is de beginplaats van Holland geweest, waarom?

1

Geschiedenis

Sinds 1280 wordt de naam ‘Bladel’ voor het eerst gebruikt. Daarvoor wordt het gebied ook wel ‘Bladele’, ‘Pladella’ of ‘Bladella’ genoemd. In al deze namen zit het stukje ‘-el’, wat komt van ‘lo’ of ‘lauha’ wat bos(je) betekent. Men denkt dat het voorvoegsel ‘Blad’ ook afgeleid zou kunnen zijn van ‘bladra’ wat verhoging van een plek betekent. Bladel heeft meerdere grondbezitters gekend. In de vroege middeleeuwen kocht de Priorij van Postel een groot aantal bezittingen in de buurt van Bladel. Bijna een millennium later, in de beginjaren van de twintigste eeuw, werd een gebied rondom Bladel tot aan de Belgische grens aangewezen als landbouw-ontwikkelings-gebied. Met name grote gezinnen uit de Gelderse Achterhoek werden in de gelegenheid gesteld om in dit gebied heidevelden te ontginnen. Vandaar dat er in Bladel een boerderij staat die de Gelderse Hoeve heet.

De toen al bestaande Boerderij "Gelderse Hoeve" werd gekocht door de familie Duis. Zij kwamen met 12 kinderen naar dit gebied in 1927. De oudste zoon (25 jaar) was al voor deze officiële verhuis-datum bezig met ontginnen en de grond geschikt te maken voor 10 hectare graan-teelt die in 1928 al kon worden geoogst. Hij had al een Fordson tractor, een maaicombine en een dorskast aangeschaft. Een foto uit 1928 laat zien dat ook de buurtbewoners werden ingeschakeld om deze klus te klaren. (VYMaps, 2016)


Pladella Villa

Pladella Villa was een historische hofstede. Veel mensen denken bij een villa aan een grote rijke woning. Met deze ‘Villa’ wordt een domein of landgoed bedoeld. In deze hofstede liet Karel de Eenvoudige in het jaar 922 een akte opmaken. Dit zou het begin zijn geweest van het Graafschap Holland. Men heeft echter lang gezocht naar de exacte plaats van Pladella Villa. Dankzij meerdere middeleeuwse dichters is het antwoord gevonden.


Ghegeven in ons Heren jaer

Achte hondert en daer naer

Driwerf twintich en drie mede

Tote Bladele tere stede

Dat een dorp is ende so heet

Neghen daghe als ment weet

Voor middle zomer sinte Jans dach

Als sine gheboornesse lach. (Maas, sd)


De Casterse Molen

Wie door Bladel loopt, zal het niet zo snel opvallen. Een klein 8-hoekig vakantiehuisje verstopt tussen de bossen. In Bladel noemen ze het nog steeds ‘de Casterse Molen’, al ziet het er al meer dan vijftig jaar niet meer uit als een molen. De molen dateerde van rond het jaar 1100 en was in het bezit van de abdij van Postel. In die tijd werd het ook wel een dwangmolen genoemd, de boeren in de omgeving waren verplicht hun graan hier te laten malen. Een tiende van het graan werd dan meteen ingehouden als een soort belasting. Er was iets unieks aan de Casterse Molen. De molen werkte niet alleen op windkracht, maar ook op waterkracht. Wanneer het windstil was, kon er toch doorgemalen worden door het waterrad dat in de langs stromende rivier hing.


Bibliografie

  1. Maas, A. (sd). Karel de Eenvoudige. Opgehaald van Bureau voor publiciteit: https://www.bureaupubliciteit.nl/karel_de_eenvoudige.htm
  2. VYMaps. (2016). Bladel (plaats). Opgehaald van VYMaps: https://vymaps.com/NL/Bladel-plaats-382917738576712/